Życiorys Bohdana Butenki (1931-2019)

To, że Bohdan Butenko był ilustratorem książek, autorem komiksów, twórcą scenografii teatralnych i telewizyjnych, satyrykiem, autorem wielu plakatów i pocztówek można odnaleźć w wielu biografiach jego drogi artystycznej. My na tej stronie proponujemy inne spojrzenie, bardziej od strony prywatnej.

Wczesne lata

Bohdan Butenko urodził się 08.02.1931 roku w Bydgoszczy. Jego ojcem był przedsiębiorczy inżynier Jan Butenko, który miał znaczy udział w projektowaniu i budowie kolei z Warszawy do Gdyni. W Bydgoszczy Jan poznał pochodzącą z Kresów Annę Skumin-Jenicz. Wzięli ślub w 1929 roku. Z urzędowym zarejestrowaniem urodzin Bohdana związana jest anegdota. Bohdan otrzymał swoje imię na życzenie matki, jednak bydgoski urzędnik mógl go zarejestrować  tylko jako Bogdana. Całe życie posługiwał się imieniem Bohdan, ale we wszystkich dokumentach występował jako Bogdan Butenko.

Dziecińswto miał dostatnie i beztroskie. Lekcje jęzka francuskiego, fortepianu, wakacje letnie spędzał w Sopocie, a zimowe w Rabce. Były również wycieczki do Warszawy. Sielanka skończyła sie w pierwszych dniach września 1939 roku. 3 lub 4 września Jan Butenko spakował całą rodzinę i uciekli z Bydgoszczy unikając niemieckich represji wobec ludności polskiej.

Portert małego Bohdana

Ferie w rabce

Butenko z matką

wakacje nad morzem

wakacje nad morzem

wakacje nad morzem

Czas wojny i edukacji

Zamieszkali w niedokończonym domu w Komorowie koło Warszawy, który Jan Butenko kupił jako stałą siedzibę, gdyż wcześniej praca zmuszała go do ciągłych przeprowadzek. Dzięki przezorności głowy rodziny przeszli przez woję poobijani, ale bez wielkich tragedii. Bohdan w czasie okupacji uczył się w domu i na tajnych kompletach. Po wojnie rozpoczął naukę w gimnazjum, a później liceum, imienia T. Zana w Pruszkowie. Jako maturzysta, Bohdan Butenko miał wiele pomysłów na siebie: rozpatrywał studiowanie chemii, polonistyki, a nawet śpiewu na akademii muzycznej. Ostatecznie wybrał polonistykę, która jednak nie spełniła jego oczekiwań. Później były wędrówki po różnych wydziałach, aż w 1950 roku został studentem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. W trakcie studiów jego uczelnia połączyła się z Akademią Sztuk Pięknych, tworząc Akademię Sztuk Plastycznych. Dlatego, w 1955 roku, Bohdan Butenko ukończył studia z dyplomem właśnie tej uczelni. Pracą dyplomową była makieta książki M. Leskowa „Opowieść o Tulski Mańkucie i stalowej pchle”, którą zaprezentujemy w odcinkach na stronie głownej w dziale „Butenko na kolejny tydzień roku”.

Będąc uczniem liceum im. T. Zana, Bohdan Butenko poznał siostrę swojej koleżanki z klasy, Mirosławę Żegilewicz, również mieszkankę Pruszkowa, która 30 stycznia 1955 roku została jego żoną.

Zdjęcie narzeczonych

zdjęcia ślubne

zdjęcie ślubne

Praca i pasje

Po ślubie państwo młodzi zamieszkali w domu panny młodej przy ulicy Kościuszki w Pruszkowie. W tym samym roku Bohdan Butenko skończył studia i został zatrudniony jako redaktor artystyczny w wydawnictwie Nasza Księgarnia. Pracował tam do 1963 roku i była to jego jedyna praca na etacie, z której zrezygnował wybierając wielomiesięczny staż w Paryżu. Przez następne lata współpracował z Telewizją Polską i teatrami. Ilustrował i tworzył książki, projektował plakaty, pocztówki, oraz wykonywał inne zlecenia, w tym reklamowe. Znaczna część jego prac trafiła do naszego archiwum. Będziemy je prezentować w dziale “twórczość” i “Butenko na kolejny tydzień roku”.

Poza pracą prowadził aktywny tryb życia: uwielbiał rajdy narciarskie, jazdę na rowerze, spływy kajakowe i piesze wędrówki. Z każdego wyjazdu przywoził zdjęcia, których część własnoręcznie wywoływał.

W 1959 roku urodziła mu się córka, a w 1963 roku cała rodzina przeprowadziła się do Warszawy, na Saską Kępę, a późńiej na Gocław, gdzie mieściła się również jego pracownia. 

Bohdan Butenko był ciekawy świata i kochał poznawać nowe miejsca, zarówno podczas wyjazdów prywatnych jak i służbowych. Zwiedził prawie cały świat. Na zaproszenia wydawnictw lub na wystawach swoich prac bywał wielokrotnie we Francji, Niemczech, Szwecji, Danii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Grecji, Stanach Zjednoczonych, Turcji, Litwie, Serbii,  Węgrzech, Bułgarii, Czechosłowacji i Nowej Zelandii. O jego miłości do podróży świadczy to, że zaproszony przez wydawnictwo Fukuinkan-Shoten, zamiast odbyć podróż samolotem, wybrał wielodniową wyprawę koleją transsyberyjską do Nachodki i stamtąd statkiem do Japonii.

Na prywantych zorganizowanych wyjazdach turystyczych  brał udział we wszystkich wycieczkach fakultatywnych.

Przez wiele sezonów uczestniczył jako nauczyciel rysunku w dwutygodniowych plenerach organizowanych przez międzynarodową szkołę letnią dla plastyków. Plenery odbywały się w wielu miejscach basenu Morza Śródziemnego. Bardzo lubił te wyjazdy, bo oprócz zajęć pedagogicznych malował i zwiedzał. Akwarele które tam powstały będziemy prezentować na tej stronie.

Poniżej przedstawiamy kilka zdjęć z jego wyjazdów.

Zmarł 14.10.2019 roku po udarze, którego doznał tydzień wcześniej w swojej pracowni.